เรื่องรอบตัวมากมายนั้นล้วนเป็นเรื่องที่อาศัยความเคยชินในการใช้ชีวิตในการสื่อสาร การจดจำที่มาจากการถ่ายทอดปากต่อปากและการใช้ความเข้าใจเฉพาะท้องถิ่น ทว่าต้าฮั่นในใต้ร่มเงาของโอรสสวรรค์ช่างกว้างใหญ่ แล้วไหนเลยแต่ละท้องที่จะใช้ไม่เหมือนกัน เช่นนั้นแล้วนี่คือตำราเรื่องพื้นฐานที่ไม่คิดว่าจะมีใครใช้งานผิดนักหรอก แต่ว่าความถูกต้องมันเหมือนกันหรือไม่ต่างหาก เพื่อให้ความเข้าใจต่าง ๆ นั้นตรงกันมากขึ้น เพื่อผลประโยชน์ในการสื่อสาร หวังว่าเราจะสามารถนัดเวลาสถานที่โดยที่ไม่หลงผิดวันกัน วัดขนาดสิ่งของไม่เท่ากัน หรือไม่รู้สึกว่าคุยกันคนละภาษาอีก

   [ เวลา ชั่วยาม ]

   เคยได้ยินหรือไม่ว่าช่วงเวลาของเรานั้นไม่เท่ากัน แล้วจะทำอย่างไรล่ะให้การนับเวลานี้เท่ากันเพื่อความเข้าใจกันมากขึ้น เช่นนั้นแล้วเรามาเปรียบเปรยให้เห็นภาพด้วยการกระทำแต่ละอย่างดีกว่า

   เฟิน = ชั่วครู่ (นาที)
   เหมี่ยว = ชั่วพริบตา (วินาที)
   เค่อ = 1 ถ้วยชา ( = 15 นาที )
   ป้าน = 1 ก้านธูป ( = 30 นาที )

   1 วัน = 12 ชั่วยาม จะแบ่งออกเป็นดังนี้
   1. ยามจื่อ (子时) หมายถึง กลางดึก ถือเป็นช่วงเวลาแรกในการนับเวลา โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 23:00-01:00
   2. ยามโฉ่ว (丑时) หมายถึง ช่วงไก่ขัน เป็นช่วงเวลาที่สองของการนับเวลา โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 01:00-03:00
   3. ยามหยิน (寅时) เป็นช่วงเวลาที่พระอาทิตย์จะขึ้นมาแทนที่ความมืดมิด โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 03:00-05:00
   4. ยามเหม่า (卯时) คือช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เริ่มทอแสง โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 05:00-07:00
   5. ยามเฉิน (辰时) เป็นช่วงเวลาทานอาหารเช้า โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 07:00-09:00
   6. ยามซื่อ (巳时) ช่วงเวลาใกล้เที่ยงวัน โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 09:00-11:00
   7. ยามอู่ (午时) เวลาเที่ยง โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 11:00-13:00
   8. ยามเว่ย (未时) คือช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เริ่มเคลื่อนไปทางทิศตะวันตก โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 13:00-15:00
   9. ยามเซิน (申时) โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 15:00-17:00
   10. ยามโหย่ว (酉时) เป็นช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เริ่มลับเหลี่ยมเขา นกกาเริ่มบินกลับรัง โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 17:00-19:00
   11. ยามซวี (戌时) ช่วงเวลาที่พระอาทิตย์ลับไปแล้ว รอบด้านดูสลัวเลือนราง ใกล้มืดเต็มทีโดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 19:00-21:00
   12. ยามไห่ (亥时) เป็นช่วงเวลาดึกสงัด ประชาชนต่างก็หยุดทำกิจกรรมต่างๆ และพักผ่อนนอนหลับ โดยจะเริ่มนับตั้งแต่เวลา 21:00-23:00

   [ เดือน ]
  ครบหนึ่งรอบเหมันต์มีทั้งหมด 12 เดือน แต่ละเดือนมีดังนี้
  正月 (เจิ้งเยว่) เดือนแรก : เดือนกุมภาพันธ์
  二月 (เอ้อเยว่) เดือนสอง : เดือนมีนาคม
  三月 (ซานเยว่) เดือนสาม : เดือนเมษายน
  四月 (ซื่อเยว่) เดือนสี่ : เดือนพฤษภาคม
  五月 (อู่เยว่) เดือนห้า : เดือนมิถุนายน
  六月 (ลิ่วเยว่) เดือนหก : เดือนกรกฎาคม
  七月 (ชีเยว่) เดือนเจ็ด : เดือนสิงหาคม
  八月 (ปาเยว่) เดือนแปด : เดือนกันยายน
  九月 (จิ่วเยว่) เดือนเก้า : เดือนตุลาคม
  十月 (สือเยว่) เดือนสิบ : เดือนพฤศจิกายน
  冬月 (ตงเยว่) เดือนเหมันต์ หรือ เดือนที่สิบเอ็ด : เดือนธันวาคม
  臘月 (ลาเยว่) เดือนแห่งการเซ่นไหว้ หรือ เดือนสิบสอง : เดือนมกราคม

   [ ฤดูกาล เทศกาล ]
   วสันต์ฤดู หรือ ชุนเทียน
   ประมาณ เดือน 1 - 3 (ช่วง ก.พ. – เม.ย.) มีเทศกาลสำคัญ คือ เทศกาลตรุษจีน, เทศกาลโคมไฟ โดยแต่ละช่วงของวสันต์ฤดูมีดังนี้
   寅 (อิ๋น) ต้นวสันต์ฤดู
    立春 ลี่ชุน : เริ่มต้นวสันต์ฤดู สรรพสัตว์บรรดาที่ไม่จำศีลทั้งหลายเริ่มออกหากินอย่างมีชีวิตชีวา สรรพพืชเริ่มแตกกิ่งก้าน : 3-5 กุมภาพันธ์
    雨水 อวี่สุ่ย : ฝนตกส่งท้ายเหมันต์ฤดู : 18-20 กุมภาพันธ์
  卯(เหม่า) กลางวสันต์ฤดู
    驚蟄 จิงเจ๋อ :ด้วงแมลง เริ่มออกโบยบินหากิน บรรดาสัตว์ที่จำศีลเริ่มออกจากรัง : 5-7 มีนาคม
    春分 ชุนเฟิน :กลางวสันต์ฤดู :20-22 มีนาคม
   辰 (เฉิน) ปลายวสันต์ฤดู
    清明 ชิงหมิง :อากาศเย็น ท้องฟ้าโปร่ง น่าอภิรมย์ : 4-6 เมษายน
    穀雨 กู๋อวี่ : ฝนฉ่ำเริ่มฤดูเพาะปลูก : 19-21 เมษายน

   คิมหันต์ฤดู หรือ เซยี่ยเทียน
   ประมาณ เดือน 4 - 6 (พ.ค. – ก.ค.) มีเทศกาลสำคัญ คือ เทศกาลไหว้บะจ่าง (ตวนอู่) โดยแต่ละช่วงของคิมหันต์ฤดูมีดังนี้
   巳 (สื้อ) ต้นคิมหันต์ฤดู
    立夏 ลี่เซี่ย : เริ่มต้นคิมหันต์ฤดู : 5-7 พฤษภาคม
    小心节 เสียวหม่าน : พืชพรรณออกดอก แต่ยังไม่ออกผล ข้าวโพดออกรวง : 20-22 พฤษภาคม
  午 (อู่) กลางคิมหันต์ฤดู
    芒種 หมางจ้ง : พืชพรรณเริ่มแข็งแรงและพร้อมเก็บเกี่ยวต่อไป ข้าวโพดสุกพร้อมเก็บ : 5-7 มิถุนายน
    夏至 เชี่ยจื้อ : กลางคิมหันต์ฤดู : 21-22 มิถุนายน
   未 (เว่ย) ปลายคิมหันต์ฤดู
    小暑 เสี่ยวสู่: อากาศร้อนพอควร :6-8 กรกฎาคม
    大暑 ต้าสู่:อากาศร้อนจัด ร้อนอบอ้าว : 22-24 กรกฎาคม

   สารทฤดู หรือ ชิวเทียน
   ประมาณ เดือน 7 - 9 (ส.ค. – ต.ค.) มีเทศกาลสำคัญ คือ เทศกาลไหว้พระจันทร์ โดยแต่ละช่วงของสารทฤดูมีดังนี้
   申 (เชิน) ต้นสารทฤดู
    立秋 ลี่ชิว:เริ่มสารทฤดู : 7-9 สิงหาคม
    處暑(处暑) ฉูสู่ : สิ้นคิมหันต์ฤดู:22-24 สิงหาคม
  酉 (โหย่ว) กลางสารทฤดู
    驚蟄 白露 ไป๋ลู่ : น้ำค้างเริ่มมีบนใบไม้ ฤดูเริ่มเข้าสู่ความหนาวเย็น : 7-9 กันยายน
    秋分 ชิวเฟิน : กลางสารทฤดู : 22-24 กันยายน
   戌 (ซวี) ปลายสารทฤดู
    寒露 หานลู่ :น้ำค้างเย็นเริ่มเป็นเกล็ดปนน้ำ : 8-9 ตุลาคม
    霜降 ชวงเจี้ยง : น้ำค้างเริ่มแข็งจัด ความหนาวเริ่มได้ที่ : 23-24 ตุลาคม

   เหมันต์ฤดู หรือ ตงเทียน
   ประมาณ เดือน 10 - 12 (พ.ย. – ม.ค.) มีเทศกาลสำคัญ คือ เทศกาลตงจื้อ (冬至 – กลางฤดูหนาว), เทศกาลลาปาโจว (腊八节) โดยแต่ละช่วงของเหมันต์ฤดูมีดังนี้
   亥 (ไห้) ต้นเหมันต์ฤดู
    立冬 ลี่ตง:เริ่มเหมันต์ฤดู : 7-8 พฤศจิกายน
    小雪 เสี่ยวเสวี่ย : หิมะตกเบา : 22-23 พฤศจิกายน
   子 จื่อ กลางเหมันต์ฤดู
    大雪 ต้าเสวี่ย:หิมะตกหนัก:6-8 ธันวาคม
    冬至 ตงจื้อ : กลางเหมันต์ฤดู : 21-23 ธันวาคม
   โฉ่ว (丑) ปลายเหมันต์ฤดู
    小寒 เสี่ยวหาน:อากาศหนาวพอควร :5-7 มกราคม
    大寒 ต้าหาน :อากาศหนาวจัด : 20-21 มกราคม

   [ ค่าเงิน ]
   1 เหรียญอู่จู = 1 เหรียญทองแดง
   1 ก้วน = 100 เหรียญอู่จู (หนึ่งพวงของเหรียญทองแดง)
   1 ตำลึงเงิน = 1 ก้วน
   1 ตำลึงทอง = 10 ตำลึงเงิน

   [ มาตราชั่ง ตวง วัด ]
   1 ชุ่น = 1 นิ้ว
   1 ฉื่อ = 10 นิ้ว
   1 จั้ง = 10 ฉื่อ = 20 นิ้ว
   1 ลี้ = 500 เมตร
   1 ไร่ต้าฮั่น/หมู่ = 666.67 ตารางเมตร
   1 ฉิ่ง = 100 หมู่/ไร่ต้าฮว๋า
   1 ผิง = 3.3 เมตร
   1 จิน = 500 กรัม
   1 ชั่ง = 600 กรัม
   1 ฟาง = 1 ตรอก (ใช้บอกผังเมือง แต่ละฟางจะมีผู้ควบคุมดูแลอีกทอด)
   1 ก้าว = บอกระยะทางภายในระยะไม่เกิน 1 ลี้